Ergonomi
“Hayatın insanileştirilmesi ”, “insan kullanımı için tasarım”, “çalışma ve yaşam koşullarının insanla uyumlu hale getirilmesi”, “insanla ilgili şeylerin tasarımında bilginin uygulanması” veya “işyeri ve bütün elemanlarının çalışanla uyumu” gibi ifadeler, günümüze kadar ergonomiyi nitelemek için hazırlanan tanımlara ERGONOMİ adı verilir.
Ergonomi
Ergonominin 7 Basit Kuralı ile insanda bir yaşam biçimi felsefesi oluşumu sağlanabilir.
- Yapılan iş çalışan işçinin boyuna göre olmalıdır
- Çalışma sırasında işçinin gereksinim duyduğu her şey elinin kolunun yetişeceği mesafede olmalıdır
- En ufak hareketle gerekli malzemeyi alabilecek şekilde dizayn edilmelidir
- Kalp seviyesinin üzerinde çalışmayı engelleyin
- Ayarlanabilir masa ve sandalyeler iş verimini arttırır ve sağlık sorunlarını, yorgunluğu azaltır
- Çalışanların görme alanlarını dikkate alın
- Aydınlatma işçinin verimini arttırır, yorgunluğunu azaltır. Daha az hata yapmasını sağlar
- Yapılan iş çalışan işçinin boyuna göre olmalıdır.
- Çalışma sırasında işçinin gereksinim duyduğu her şey elinin kolunun yetişeceği mesafede olmalıdır.
- En ufak hareketle gerekli malzemeyi alabilecek şekilde dizayn edilmelidir.
- Kalp seviyesinin üzerinde çalışmayı engelleyin.
- Ayarlanabilir masa ve sandalyeler iş verimini arttırır ve sağlık sorunlarını, yorgunluğu azaltır.
- Çalışanların görme alanlarını dikkate alın
- Aydınlatma işçinin verimini arttırır, yorgunluğunu azaltır. Daha az hata yapmasını sağlar.
Çalışma ortamı, işi yapan insanın anatomik, fizyolojik, psikolojik özelliklerine ve kapasitesine uygun olduğunda iş ve insan arasında uyum sağlanır ve bunun sonucunda en az yorgunlukla en yüksek verim elde edilir.
Çalışma sisteminin Ergonomik olması, birbirini izleyen, beş ölçüte uygunluğu ile ölçülür;
- Yapılabilirlik (işin biyolojik yetenek sınırları içinde olması),
- Dayanabilirlik (işin sürdürülebilir iş başarımı –performans- sınırları içinde olması),
- Kabul edilebilirlik (işin sosyal sınırlar içinde bulunması),
- Hoşlanılabilirlik (işin psikolojik beklentilere uygun olması)
- Kendini gerçekleştirebilirlik (bireysel olarak tüm yeteneklerin tatmin edilmesi)
Ergonomi Bilimi!
Yaşadığı çevre ile sıkı bir etkileşim içinde bulunan insanı, çalıştığı ortamdan kaynaklanan olumsuz etkilerden korumak için Ergonomi bilimi, tıbbi, teknik, ekonomik ve psikolojik konularda çalışmalar yapar. Uygulamalı Ergonomi; İSG ve iş hijyeni kuralları çerçevesinde çalışma ortamının insan faktörü ile uyumunu inceleyerek, mesleki risk ve hastalıkların ve dolayısıyla iş kazalarının en alt düzeye indirilmesi çalışmalarını kapsar.
İşyerindeki fiziksel stres miktarını asgari düzeye indirmek, insan ve teknolojilerin etkileşim yollarının sürekli çalışılmasını gerektirir. Daha sonra bu çalışmalardan öğrenilenler, etkileşimi geliştirmek için uygulamaya konulur ki bu Ergonomi biliminin diğer bir tanımıdır. Zaten Ergonomi kavramı pratikte işyerinden kaynaklanan tüm fiziksel stresin minimizasyonu için kullanılmaktadır.
Bir makine veya sistem gerektiğinden fazla karmaşık veya teması tehlikeli ise çalışan insanlar bundan tam verimi elde edemeyeceklerdir. Üstelik rahatsız ve tehlikeli çalışma koşullarının da ortaya çıkması, İSG`ye ve dolayısıyla da üretkenliğe, kaliteye zarar verir.
ERGONOMİNİN TEMEL AMACI
Ergonominin temel amacı, insan yeteneklerini en iyi şekilde kullanarak onu en uygun işe yerleştirmek ve performansını en yüksek düzeye çıkarmaktır. Başka bir deyişle azami performansı (verimlilik vb.) asgari insani maliyet (stres, kazalar vb.) ile elde etmektir. Burada insana ait özelliklerin, bilgilerin, yeteneklerin ve becerilerin bilinmesi ve bunlara ait alt ve üst sınırların belirlenmesi, insana yaraşır bir iş düzenlemesinin en önemli değerlendirme ölçütleridir.
Endüstrileşmenin her aşamasında vazgeçilmez unsur insan faktörünün sağlık, güvenlik gibi sorunları ancak yirminci yüzyılın ilk yarısında ele alınmış, İSG ile verimlilik arasındaki önemli ilişkinin de fark edilmesi ile birlikte, insan ile çalışma ortamı arasındaki ilişkileri kapsamlı olarak inceleyecek bir disiplin arayışı başlamıştır. Bu durum “Ergonomi” biliminin doğmasına yol açmıştır.
Endüstriyel Ergonomi, çalışan için, sağlık ve güvenliğinin yükselmesi ile yüksek moral kaynağı olurken, performanslarının artmasıyla işletme için artan kalite, üretkenlik ve rekabet edebilirlik anlamına gelmektedir.
Günümüzde çalışma ortamında karşılaşılan tehlikelerin belirlenmesi ile olası risklerin araştırılması, kaza ve yaralanma oranlarının düşürülmesi gibi tüm İSG konuları, Uygulamalı Ergonominin çalışma alanı içinde yer almaktadır.
Ergonomi, işle ilgili sağlık sorunlarının yok edilebilmesi, iş verimin yükseltilebilmesi için iş ortamı tasarımının nasıl olacağını ve çalışana nasıl uyumlaştırılacağını amaçlar. Başka bir ifade ile, çalışanın işe değil işin çalışana uydurulması hedeflenir. Örneğin, çalışanın evraklara, dosyalara vs. ulaşmak için gereksiz yere uzanmasını önlemek amacı ile çalışma masasının yüksekliğinin ve genişliğinin çalışanın ihtiyacına göre tasarlanması gerekir.
İlginizi Çekebilir
150 Soruda İş Sağlığı ve Güvenliği
150 soruda çalışma hayatı
